Search

Over RAVON Actueel English Steun ons Webshop

dinsdag 19 maart 2024

Soorten

Rivierdonderpad

Cottus perifretum

Rivierdonderpad Cottus perifretum Jelger Herder

De rivierdonderpad is een kleine nachtactieve bodemvis, overdag zijn ze te vinden tussen stenen en andere vormen van beschutting als boomwortels of tussen oeverbeschoeiing.


Herkenning

De rivierdonderpad (Cottus perifretum) is een bodemvis uit de familie van de donderpadden (Cottidae).

Kenmerken:

  • De soort heeft een brede afgeplatte kop, grote bek en zeer grote borstvinnen.
  • De flanken zijn afhankelijk van de bodemkleur waar ze zich op bevinden bruin tot grijskleurig met donkere vlekkerige banden dwars op het lichaam.
  • De soort wordt tot circa 13 centimeter lang.

Het onderscheid met de sterk gelijkende beekdonderpad (tekening B) is te maken doordat de huid van jonge beekdonderpadden (< 6 centimeter) alleen kleine zichtbare en voelbare stekeltjes ter hoogte van de borstvin heeft, jonge rivierdonderpad (tekening A) heeft zowel op de rug als de flanken stekeltjes. Het onderscheid met de gelijkende uitheemse grondelsoorten (marmergrondel, Kesslers grondel, zwartbekgrondel) is te maken doordat de buikvinnen van deze soorten zijn vergroeid tot een zuignap, bij rivierdonderpad zijn ze gescheiden.

Rivierdonderpad Cottus perifretum Jelger Herder

Rivierdonderpad Cottus perifretum Jelger Herder


 

Ecologie

 

Voortplanting

Stenen, of andere beschutting als boomwortels of tussen oeverbeschoeiing worden als nestholte gebruikt. Het vrouwtje legt hier haar eitjes in de periode maart - april. Nadat het mannetje de eitjes bevrucht heeft bewaakt hij het nest.

Levenswijze

Het leefgebied bestaat uit rivieren, beken, meren, kanalen, vaarten en sloten. In stagnante watertypen zoekt rivierdonderpad plaatsen met hogere zuurstofgehalten op zoals oevers met windwerking of onder stuwtjes waar water overheen valt. De soort is nachtactief en eet prooien zoals vlokreeften, waterpissebedden, muggenlarven, kleine visjes of visseneieren. Overdag verschuilen rivierdonderpadden zich tussen stenen of andere vormen van beschutting zoals boomwortels of tussen oeverbeschoeiing.

Rivierdonderpad Cottus perifretum blikonderwater

 

Verspreiding

Rivierdonderpad komt voor vanaf het midden van Frankrijk tot de middenloop van de Rijn in Duitsland. Ook in het Zuiden en midden van Groot-Brittannië komt de soort voor. In Nederland word deze soort aangetroffen in vrijwel alle provincies.

Rivierdonderpad Cottus perifretum Verspreidingskaart NDFF

 


 

Bedreiging en bescherming

De rivierdonderpad kan in vrijwel alle Nederlandse provincies worden aangetroffen maar de dichtheden zijn doorgaans laag waardoor de soort toch vrij zeldzaam is. De soort is gevoelig voor lage zuurstofgehalten en waterbodemverontreiniging en komt alleen in de delen van wateren voor waar sprake is van waterbeweging en voldoende schuilgelegenheid. Rond de tweede helft van de twintigste eeuw is rivierdonderpad lokaal verdwenen door het normaliseren van beken en watervervuiling. Momenteel wordt de grootste bedreiging waarschijnlijk gevormd door de sterke toename van uitheemse grondelsoorten, als zwartbekgrondel, Kesslers grondel en marmergrondel, sinds het begin van de 21eeeuw. Uit recentelijk onderzoek komt naar voren dat deze soorten, die een vergelijkbare habitatvoorkeur en voedselspectrum hebben en zeer territoriaal zijn, rivierdonderpad kunnen verdrijven. Rivierdonderpad is opgenomen in Bijlage II van de Habitatrichtlijn. De rivierdonderpad is als 'kwetsbaar' opgenomen op de Rode Lijst (Staatscourant 2015 nr. 36471).

Rivierdonderpad Cottus perifretum Jelger Herder
 

Monitoring en trends

Binnen het landelijk Verspreidingsonderzoek Zoetwatervissen, onderdeel van het Netwerk Ecologisch Monitoring (NEM), worden gegevens verzameld om te volgen hoe het gaat met de zoetwatervissen in Nederland. Voor een aantal soorten wordt gericht gezocht door vrijwilligers in door RAVON geselecteerde kilometerhokken. Daarnaast worden gegevens gebruikt die verzameld zijn middels andere monitoringsprogramma's (o.a. KaderRichtlijn Water), projecten en losse waarnemingen (Telmee.nl of Waarneming.nl). Op basis hiervan kunnen verspreidingstrends bepaald worden. Wil je hier zelf een bijdrage aan leveren, dan kun je voor meer informatie kijken op Verspreidingsonderzoek Zoetwatervissen.

Rivierdonderpad trend CBS
Vorig artikel Ringslang
Volgend artikel Riviergrondel
Printen
16788

Steun de reptielen, amfibieën en vissen van Nederland RAVON is al 35 jaar dè natuurorganisatie die de reptielen, amfibieën en vissen van ons land beschermt en ze een stem geeft.

Deze dieren zijn kwetsbaar en moeten we helpen. Ze verdienen net zoveel aandacht als de panda, de tijger of de bij, vinden wij. Je kunt onze soorten vandaag al steunen met een donatie.

>> Doneer

Over RAVON

RAVON is een onafhankelijke kennisorganisatie die samen met vrijwilligers de inheemse reptielen, amfibieën en vissen beschermt. RAVON, FLORON en Paddenstoelenonderzoek Nederland zijn onderdeel van Stichting Natuur Onderzoek Nederland.

Privacy statement

Geregistreerd bij

Logo ANBI

Telprojecten

Reptielen tellen
Amfibieën tellen
Vissen tellen

Partners

Doe mee

Word vrijwilliger
Word donateur
Doe een gift
Werkgroepen

Webshop

Contact

Telefoon: 024-7410600
Email: kantoor@ravon.nl
Contactpagina


Adres Natuurplaza
(gebouw Mercator III)
Toernooiveld 1 6525 ED
Nijmegen
Route

Vacatures

Back To Top