Kwabaal komt in een Europa te westen van de Loire voor (uitgezonderd Ierland, Schotland en IJsland) in rivieren, beken, meren en soms in estuaria op plaatsen met koel en zuurstofrijk water. In Nederland wordt de kwabaal steeds minder waargenomen. Er zijn nog maar enkele gebieden waar noemenswaardige populaties voorkomen. Met name in Overijssel (Vechtdelta) wordt kwabaal waargenomen en Noord-Brabant in de Beerze lijkt de soort stand te houden na herintroductie. Er zijn daarnaast enkele geïsoleerde (vaak kwetsbare) populaties, zoals in de Vinkeveense plassen, Spiegelplas, Wijde blik en de Lippe Gabriëlsplas. Buiten deze gebieden zijn waarnemingen meer incidenteel van aard en gaat het meestal om zwervende exemplaren.