De Europese steur behoort tot de familie van de steuren (Acipenseridae) en komt maar heel weinig in Nederland voor.

Herkenning

De Europese steur (Acipenser sturio) behoort tot de familie van de steuren (Acipenseridae) en heeft een langwerpig lichaam met donkerbruine tot donkergroene flanken en vijf rijen knobbelvormige beenplaten. De rij op de flank heeft 24-40 grote knobbels. De soort heeft een spitse kop met een lange snuit en een uitstulpbare onderstandige bek. Tussen de snuitpunt en de bek bevinden zich vier bekdraden. De staartvin is asymmetrisch, met een lange bovenkant. De maximale lengte is circa 6 meter.

In Nederland worden als gevolg van uitzettingen een aantal uitheemse steursoorten aangetroffen. Het gaat om sterlet (56-71 kleine beenplaten op flank), diamantsteur (stompe kop en bekdraden dichter bij koppunt dan bek), Siberische steur ( 32-60 kleine beenplaten op flank), spitskopsteur (26-43 beenplaten op flank met hiertussen onregelmatig geplaatste kleine beenplaten).

Ecologie

Voortplanting

Voor de voortplanting trekken de dieren in het voorjaar de rivieren op waarbij vele honderden kilometers kunnen worden afgelegd. De paai geschied in diepe snelstromende delen op een bodem bestaande uit grof grind en stenen. Mannelijke dieren nemen om de twee jaar deel aan de voortplanting vanaf een leeftijd van 9 tot 13 jaar en vrouwelijke dieren om de vier jaar vanaf een leeftijd van 13 tot 18 jaar.

Levenswijze

Jonge steuren zakken als ze een aantal jaar oud zijn de rivier af om op te groeien in het estuarium waarna ze uitzwerven over de kustwateren. Hier voeden ze zich met kreeftachtigen, wormen, schelpdieren en vissen die ze opsporen met behulp van de bekdraden. Steuren worden erg oud; tot wel 70 jaar.

Verspreiding

Oorspronkelijk kwam de Europese steur voor in de meeste Europese kustwateren, met uitzondering van de Baltische Zee en Oostzee en de hierop uitmondende grote rivieren. Tegenwoordig is de Gironde in Frankrijk de enige rivier waar nog Europese steur voorkomt, in de andere gebieden is de soort uitgestorven.

In Nederland leefde de soort langs de Noordzeekust, in de Waddenzee, de Zuiderzee en in de grotere rivieren (Rijn, Maas, IJssel, Eems, Schelde) en hun estuaria. In 2012 keerde de Europese steur voor het eerst terug in de Nederlandse rivieren na meer dan 50 jaar afwezigheid dankzij herintroductie door ARK Natuurontwikkeling. 47 steuren werden in mei van dat jaar losgelaten in de Nieuwe Maas bij Rotterdam en in de Waal bij Nijmegen. Deze steuren zijn naar zee gezwommen en de verwachting is dat zij pas over een jaar of drie uit zee terugkeren om te paaien.

Bedreiging en bescherming

De Europese steur is aan het begin van de 20e eeuw uit de Nederlandse rivieren verdwenen door een combinatie van visserijdruk en grootschalige riviernormalisaties waardoor de paai- en opgroeigebieden verdwenen. Hoewel er in Nederland niet specifieke op steur gevist werd, werd deze zowel bij de zalmvisserij op de rivieren als bij de boomkorvisserij op zee regelmatig aangeland. Op 25 juli 1952 is in de Waal bij Tiel de laatste steur in Nederlands zoet water gevangen. Deze woog 150 kg en was 2,6 m lang. Om te onderzoeken of de Europese steur nog een toekomst heeft in de Rijn werden in 2012 bij wijze van experiment 47 jonge steuren van circa 70 cm lang uitgezet in de Waal bij Nijmegen en de Nieuwe Maas bij Rotterdam door natuurorganisatie ARK, het Wereld Natuur Fonds en Sportvisserij Nederland. Deze dieren zijn afkomstig uit een kweekprogramma met dieren uit de Gironde delta in Frankrijk. Afhankelijk van de uitkomsten van dit experiment en de beschikbaarheid van kweekdieren zal een herstelprogramma voor de terugkeer van Europese steur in de Rijn worden opgezet. Van ruim twintig dieren is inmiddels vastgesteld dat ze de Noordzee bereikten. De Europese steur is internationaal beschermd middels de Conventie van Bern (Bijlage 2) en de Europese Habitatrichtlijn (bijlage II en IV). De soort is tevens opgenomen in de Nederlandse Wet natuurbescherming.