De dikkopelrits is een kleine exotische vis die in Nederland in enkele vijvers en duinwateren is aangetroffen.

Herkenning

De dikkopelrits (Pimephales promelas) behoort tot de familie van de karperachtigen (Cyprinidae) en heeft een stompe afgeronde kop en een kleine eindstandige bek. De rug- en staartvin zijn afgerond. Het lichaam is olijf- of grijskleurig en er loopt een donkere horizontale band over de flanken die het best zichtbaar is richting de staart. Tijdens de paaitijd heeft het mannetje sponsachtige knobbels op de kop. De rugvin en de buikvinnen beginnen op vrijwel gelijke hoogte. Bij de inheemse elrits begint de rugvin duidelijk achter de buikvinnen. Dikkopelrits kan tot circa 7 centimeter lang worden.

Ecologie

Voortplanting

De paai vindt plaats in de periode mei-augustus. Mannetjes verdedigen een territorium en prepareren het paaisubstraat met schimmelwerend slijm door er langs te wrijven met hun sponsachtige knobbels. Tijdens de paaiperiode worden meerdere legsels geproduceerd.

Levenswijze

Dikkopelrits heeft een voorkeur voor stilstaande snel opwarmende ondiepe wateren. Het voedsel bestaat uit kleine dierlijke organismen zoals watervlooien en plantaardig materiaal.

Verspreiding

Dikkopelrits komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika, maar is via de aquariumhandel geïntroduceerd in een aantal landen in West Europa. In 2008 werd de soort voor het eerst waargenomen in Nederland, in een vijver in Gelderland zijn voortplantende dieren aangetroffen.

Bedreiging en bescherming

Dikkopelrits is een uitheemse soort in Nederland die tot op heden op enkele plaatsen waaronder vijvers en duinwateren is aangetroffen. De soort kan drager zijn van de bacterie Yersinia ruckeri, die dodelijk kan zijn voor andere vissoorten. Hierdoor kan dikkopelrits bij hoge dichtheden een bedreiging vormen voor inheemse soorten. De soort is niet beschermd in Nederland.

Op de foto de bestrijding van dikkopelrits te Neede (Fotobureau Kerkmeijer).