De alver is een slanke zilverekleurige karperachtige vis die voorkomt in de grotere langzaam stromende rivieren en kanalen.

Herkenning

De alver is een slanke karperachtige (Cyprinidae) met een zijdelings afgeplat lichaam. De schubben zijn opvallend zilver van kleur en laten gemakkelijk los. De kop is spits met een relatief kleine sterk bovenstandige bek. De soort kan 25 centimeter groot worden maar blijft meestal kleiner (circa 15 centimeter).

Alvers vertonen gelijkenis met (jonge) roofblei, vetje en spiering. Maar:

• Roofblei heeft een grotere bek waarbij de onderkaak in een punt eindigt en in een kuiltje in de bovenkaak valt.
• Vetjes kunnen van (jonge) alvers onderscheiden worden doordat ze een onvolledige zijlijn hebben (de zijlijn van alver is volledig en bevat 46 tot 54 schubben).
• Spiering heeft een vetvin.

Ecologie

Voortplanting

De paai vindt plaats in de periode van mei tot en met juli in oeverzones van stromende wateren. Alvers zetten de eieren af op planten, wortels of stenen.

Levenswijze

De alver heeft een voorkeur voor grotere, langzaam stromende wateren zoals rivieren en kanalen, maar komt ook voor in meren en plassen die in verbinding staan met de rivieren. De larven en juvenielen van alver prefereren tijdens hun opgroei de beschutting van de oeverzone. Alvers leven vaak in grote scholen en jagen in de bovenste waterlaag op plankton en insecten.

Verspreiding

Het verspreidingsgebied van alver beslaat bijna heel Europa tot aan de Oeral. Alleen in de zuidelijke delen van Europa komt alver niet voor (Italië, de Balkan en Griekenland).

In Nederland komt deze soort verspreid over de grote rivieren voor.

Bedreiging en bescherming

Alver is een vrij algemene soort in de Nederlandse rivieren, hoewel de soort vroeger in veel hogere dichtheden dan tegenwoordig voorkwam. Tot aan het begin van de 20e eeuw werd zelfs gericht op alver gevist. De zilverkleurige schubben werden gebruikt voor het maken van kunstparels. Als gevolg van watervervuiling en riviernormalisaties ging de populatie achteruit en kwam er een eind aan de ‘alverschraperij’. De soort is gevoelig voor barrières als stuwen in riviersystemen omdat deze de migratie belemmeren. Alver is zonder minimummaat of gesloten tijd opgenomen in de Visserijwet. De alver is als 'kwetsbaar' opgenomen op de Rode lijst (Staatscourant, 2015 nr. 36471).