zaterdag 23 januari 2021

Meetprogramma reptielen

Het zou mooi zijn als van alle reptielen de aantallen precies bekend zouden zijn en de ontwikkelingen gevolgd konden worden. Maar zo simpel is het niet. Reptielen zijn niet eenvoudig waar te nemen. En, al zouden zij dat wél zijn, een landsdekkende telling is door het grote verspreidingsgebied in de praktijk niet uitvoerbaar. Een uitzondering vormt de muurhagedis waarvoor een telling van de hele landelijke populatie wél mogelijk is. De soort komt alleen maar voor op oude vestingmuren in Maastricht en is alleen al vanwege zijn kleine verspreiding zeer kwetsbaar. De populatie wordt al jarenlang op de voet gevolgd waarbij alle dieren worden geteld door specialisten.

Trajecttelling

Wanneer systematisch een deel van de populatie geteld wordt in een vastomlijnd gebied, kan een goede indruk worden gekregen van de populatieontwikkeling. Men werkt dan met een zogenaamde kwantitatieve steekproef. Het tellen van dieren op een vast traject is zo'n steekproef. In het meetprogramma werken we met traject-tellingen die van tijd tot tijd worden herhaald zodat populaties gevolgd kunnen worden, met andere woorden: er wordt gemonitoord.

Bezoeken

Het traject wordt zeven keer per jaar bezocht:

vier keer in de periode maart - juli;
drie keer in de periode augustus - september.

Bij het inventariseren wordt een strook van circa 5 meter breed aan weerszijde van de looproute onderzocht. De route loopt zodanig dat zoveel mogelijk kansrijke plekken waar je de dieren kunt zien worden bekeken. De route kan over paden en wildpaadjes gaan, hiermee wordt betreding van de vegetatie beperkt. Over het algemeen wordt er zeer rustig gelopen en om de paar meter gestopt om de omgeving goed te bekijken.

In het kort

Het traject

Als richtlijn voor de duur van een inventarisatieronde geldt een tijd van ± 2 uur.
Bij het inventariseren wordt aan weerszijde van de looproute een strook van circa 5 meter breed onderzocht.
De lengte van een traject is ongeveer 2000 m lang.
Het oppervlak van een traject is ongeveer 2 à 3 ha.
Binnen een traject mogen geen harde barrières voorkomen!
Een traject is homogeen ten aanzien van landschap en beheer.
Binnen een traject wordt een looproute uitgezet op kansrijke plekken.
Is een route eenmaal gekozen dan wordt daar in principe niet van afgeweken!
Het kan nodig zijn een looproute aan te passen indien er binnen het traject grote veranderingen hebben plaatsgevonden.
Het traject wordt met terreinkenmerken ingetekend op een veldkaart.

Bezoeken

De eerste periode loopt van eind maart tot eind juli, er wordt 4 keer gelopen.
De tweede periode beslaat augustus en september, er wordt 3 keer gelopen.
Tussen twee opeenvolgende bezoeken zitten minimaal 5 dagen.
Een traject wordt bij gunstige weersomstandigheden geteld.

Waarnemingen

Waarnemingen worden beschreven op het formulier.
Per bezoek wordt één telformulier ingevuld.
Door de rol die ervaring en gebiedskennis bij het monitoren spelen is het belangrijk dat steeds dezelfde waarnemer het gebied een reeks van jaren op dezelfde manier telt.